Bukowina to przepiękny kawałek świata, położony w Karpatach na północno-wschodnich krańcach Rumunii, pośród niewysokich gór i bukowych lasów. Tematem tej strony jest najcenniejszy skarb tego regionu: szereg przepięknych cerkwi, jakie powstały tu między końcem XIV i początkiem XVII w., gdy Bukowina stanowiła centrum młodego państwa mołdawskiego. Tym co je szczególnie wyróżnia są zachowane do dzisiaj przepiękne freski, wypełniające nie tylko wnętrza świątyń, ale też – co niespotykane – zajmujące w monumentalnych przedstawieniach całe zewnętrzne ich elewacje. Tym freskom liczna grupa cerkwi bukowińskich zawdzięcza swoją obecność na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Pięknie pisał o tym fenomenie przed ponad stu laty polski badacz Władysław Podlacha: „Gdy podróżującemu po podgórzu bukowińskiem ukaże się skromna cerkiew mołdawska na tle ciemnej zieleni lasu i łagodnego błękitu nieba, zatrzymuje się oko z upodobaniem na jej spokojnej architekturze dostrajającej się harmonijnie i malowniczo do całości krajobrazu. Jaka niespodzianka czeka widza, kiedy w miarę zbliżania się do cerkwi spostrzeże na ścianach piętrzące się nad sobą szeregi świętych, z szerokimi nimbami u czoła, z twarzą o silnej charakterystyce, oddającej w sposób właściwy tylko Bizantyńcom trudy ascezy i surowość mniszego żywota, ojcowską powagę liturgistów i archierejów, świeżą piękność aniołów i młodzianków – a wszyscy w szatach, odpowiadających ich stanowisku w hierarchii kościelnej. Zapatrzony widz doznaje złudzenia, że o jakaś mistyczna scenerya, zaklęta w barwę i ulatująca powoli z pamięci wieków...”

Tworząc tę stronę nie miałem na celu pisania przewodnika. Mam po prostu nadzieję, że w taki sposób zachęcę do odwiedzania tego miejsca. A odwiedzić je warto, nie tylko ze względu na opisane tutaj cerkwie – perełki malarstwa i architektury – ale także dla piękna tamtejszej przyrody i serdeczności zamieszkujących ten region ludzi, w tym naszych rodaków w kilku wsiach zagubionych w górach. Jeśli ktoś chciałby zaczerpnąć dokładniejszych informacji na temat Bukowiny, porad praktycznych, na tej stronie ich nie znajdzie. Odsyłam w tym zakresie do przewodników (część wskazałem w bibliografii). Sam niestety ostatni raz w tamtych stronach byłem przed kilkunastu laty...

Zachęcam, aby przed zaglądnięciem do opisów poszczególnych cerkwi zapoznać się z wprowadzeniem do architektury i malarstwa cerkwi bukowińskich – wielu tematów tam szerzej omówionych nie poruszam już przy opisach poszczególnych obiektów (choćby kontekstu i pochodzenia poszczególnych wątków pojawiających się we freskach), znajduje się tam też wyjaśnienie wielu terminów używanych w opisach. Ponadto na stronie znajduje się krótka historia Bukowiny z krótkimi biogramami kilku postaci szczególnie związanych z tematem strony, mapa Bukowiny z zaznaczonymi omawianymi cerkwiami oraz kalendarium obejmujące daty związane z omawianymi obiektami na tle dat z historii politycznej Mołdawii. Opracowania, z których korzystałem, krótko opisałem w bibliografii.

Obok tekstów związanych z Bukowiną znajdują się tutaj także krótkie opisy kilku innych cerkwi rumuńskich znaczących dla rozwoju sztuki w Mołdawii i na Wołoszczyźnie.

Pod adresem https://bit.ly/43zjsZs niniejsza strona jest dostępna w wersji pdf (można ją pobrać na swój komputer).

Zapraszam zatem do lektury i zachęcam do kontaktu za pomocą poczty elektronicznej (adres w stopce).

Malowana cerkiew monastyru Humor

2000–2024 Grzegorz Bednarczyk

Materiały z tej strony są objęte prawami autorskimi – zajrzyj do informacji na ten temat.