Nieistniejące kościoły Krakowa



Kościół św. Szymona i św. Judy (kaplica Miłosierdzia Bożego)

O kaplicy Miłosierdzia Bożego nie mamy wiele informacji w źródłach. Była to kaplica szpitalna, wzniesiona przy szpitalu dla zapowietrzonych, zwanym też czasami szpitalem św. Floriana. Znajdowała się w okolicy kościoła św. Floriana, być może na wschód od obecnej ul. Warszawskiej. Szpital powstał prawdopodobnie w XIV w., jest wzmiankowany w 1512 r. Budynki te uległy zniszczeniu najprawdopodobniej podczas pożaru Kleparza w 1528 r.

W 1574 r. rajcy krakowscy ufundowali nowy szpital dla zapowietrzonych wraz z kościołem pod wezwaniem św. Szymona i św. Judy, który znajdował się przy obecnej ul. Warszawskiej, w miejscu znajdującym się mniej więcej na przeciwko wylotu ul. Ogrodowej – w miejscu ówcześnie zwanym „na Szlaku”. Kościół był drewniany, spłonął w 1640 r., potem został zniszczony ponownie podczas najazdu szwedzkiego. Magistrat kleparski wzniósł wówczas na tym miejscu murowaną kaplicę, jednak w 1755 r. ta ponownie spłonęła. Odbudowana, w 1800 r. została przerobiona na spichlerz. Sprzęty kościelne wystawiono na licytację. W 1818 r. zamknięto także szpital, będący raczej przytułkiem dla ubogich (z racji szczupłości dochodów już w 1795 r. jego prowizor proponował połączenie ze szpitalem św. Walentego), a budynek sprzedano na licytacji (nabywcą był Jacek Kluszewski). W 1859 r. dawny budynek kościoła odkupił biskup Ludwik Łętowski i oddał szarytkom, a te go zburzyły. Na jego miejscu zbudowano kompleks zabudowań szarytek z kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa, konsekrowany w 1871 r.

kościół św. Szymona i św. Judy (wieża w centrum, bez podpisu), widok od północnego zachodu, panorama Krakowa M. Meriana, 1619 r.
kościół św. Szymona i Judy (na pomarańczowo) na Planie Kołłątajowskim z 1785 r.
kościół św. Szymona i św. Judy (wieża w centrum, bez podpisu), widok od północnego zachodu, panorama Krakowa M. Meriana, 1619 r. (Krakowski lamus historyczny)
kościół św. Szymona i Judy (na pomarańczowo) na Planie Kołłątajowskim z 1785 r., obok szpital; ulica Szlak to obecna ul. Warszawska (Stare mapy Krakowa i okolic)
kościół św. Szymona i Judy na planie jurydyki Szlak z 1788 r.
kompleks klasztorny szarytek przy ul. Warszawskiej
kościół św. Szymona i Judy na planie jurydyki Szlak z 1788 r. („Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. XI: 2005, s. 104)
kompleks klasztorny szarytek przy ul. Warszawskiej (kościół św. Szymona i św. Judy znajdował się na miejscu jego północnej części, w głębi ulicy)

Bibliografia

  • Jan Kracik, Michał Rożek, Hultaje, złoczycy, wszetecznice w dawnym Krakowie, Kraków 2010.
  • Zbigniew Beiersdorf, Kleparz [w:] Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. J. Wyrozumski, Kraków 2007 (Biblioteka Krakowska, nr 150), s. 427–454.
  • Michał Rożek, Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.
  • Iwona Kęder, Wojciech Kęder, Kościoły nieistniejące [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000, s. 450–451.
  • Szpitale [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000, s. 960.
  • Dzieje Krakowa, red. Janina Bieniarzówna, Jan Marian Małecki, t. II: Janina Bieniarzówna, Jan Marian Małecki, Kraków w wiekach XVI–XVIII, Kraków 1994.
  • Michał Rożek, Nie istniejące kościoły Krakowa, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, 1983 (R. 33), s. 95–120.
  • Danuta Rederowa, Studia nad wewnętrznymi dziejami Krakowa porozbiorowego (1796–1809). Część I: Zagadnienia urbanistyczne, „Rocznik Krakowski”, t. 34: 1957, z. 2, s. 62–178.
  • Janina Dzikówna, Kleparz do 1528 roku, Kraków 1932 (Biblioteka Krakowska, nr 74).
  • Stanisław Tomkowicz, Ulice i place Krakowa w ciągu dziejów. Ich nazwy i zmiany postaci, Kraków 1926 (Biblioteka Krakowska, nr 63–64).
  • Leon Wachholz, Szpitale krakowskie 1220–1920, cz. 1 (Biblioteka Krakowska, nr 59), Kraków 1921.
  • Klemens Bąkowski, Kronika krakowska 1796–1848, Część 2: Od r. 1816 do 1831, Kraków 1906 (Biblioteka Krakowska, nr 30).
  • Piotr Jacek (Hiacynt) Pruszcz, Kleynoty stołecznego miástá Krakowa, albo koscioły, y co w nich iest widzenia godnego y znácznego, przez Piotra Hiacyntha Prvszcza, krotko opisane, Powtornie záś z pilnośćią przeyźrzáne, y do druku z additámentem nowych Kośćiołow y Relikwii S. podane, z pozwoleniem Zwierzchnośći Duchowney, Kraków 1745.
  • Przewodnik abo kościołów krakowskich krótkie opisanie wydany w 1603 z widokami Krakowa, którego już nie ma, opr. Justyna Kiliańczyk-Zięba, Kraków 2002.
  •  

    2000–2024 Grzegorz Bednarczyk

    Materiały z tej strony są objęte prawami autorskimi – zajrzyj do informacji na ten temat.